TRUYỆN CỔ TÍCH

I. Truyện cổ tích

1.     Khái niệm 

-          Lá tác phẩm tự sự dân gian, có nội dung phản ánh và lí giải những vấn để XH, những số phận của con người trong XH qua đó thể hiện ước mơ về 1 XH cong bằng

-          Sử dụng yếu tố kì ảo để thể hiện hóa ước mơ, khát vọng của con người

          2.     Vị trí

-          Chiếm một vị trí quan trọng trong:

+       Số lượng: nhiều nhất vì phản ánh mọi mặt XH

+       Nội dung: quan trọng vì _________________

+       Nghệ thuật: tiêu biểu của nền văn học dân gian

         3.     Phân loại

-          Truyện cổ tích 

+       Sinh hoạt

+       Thần kỳ

+       Loài vật

         4.     Đặc điểm chính

-          Yếu tố tưởng tượng kì ảo nói chung ít xa lạ với nhân tính, với đời sống con người

-          Thấm đẫm chất liệu của đời sống XH người Việt cổ, nó là biểu trưng nghệ thuật của cái hiền hòa, nhân ái hay tính chừng mực trong tâm lý dân tộc

-          Khả năng phê phán hiện thực XH khá đậm nét

-          Vấn đề về người phụ nữ, về tình yêu tự do đã là một đề tài lớn từ XH có giai cấp

II. Thi pháp truyện cổ tích

 













          1. Nhân vật

- Nhân vật chức năng (mặt nạ)
  +Hành động được tô đậm hơn nội tâm
  +Truyện cổ tích phân rõ thiện ác, không có nhân vật tự thân

→Bản chất của nhân vật là điều mặc định. Ngay cả khi họ hành xử khác đi với bản chất thường ngày, họ vẫn không thoát khỏi những bản chất mặc định này

             2. Không gian nghệ thuật

- Không gian phải có "chỗ" để nhân vật thể hiện vai trò

→Trong truyện cổ tích, không gian luôn có mục đích, không có không gian ngẫu nhiên

             3. Thời gian nghệ thuật

- Thời gian tuyến tính / kỳ ảo
- Có những khoảnh khắc được nhấn mạnh, có những khoảng thời gian dài được kể vắn tắt

             4. Chi tiết nghệ thuật 

- Thường là chi tiết kì ảo, có tác dụng:
  +Làm cho truyện thần kì, lôi cuốn
  +Phục vụ cho việc làm rõ hành động, kết/hậu quả mà nhân vật nhận về
  +Không có những chi tiết này, câu chuyện không thể nào tiếp tục
  +Niềm mơ ước cái thiện thắng cái ác

             5. Kết cấu

- Kết cấu phân tầng rõ nét
- Ở từng chặng, nhân vật có những cách giải quyết không giống nhau

             6. Cốt truyện

-Thường chia thành 5 phần: trình bày, thắt nút, phát triển, đỉnh điểm và mở nút
- Nguyên tắc định sẵn: Có 2 phe thiện-ác rõ ràng, có luật nhân-quả

             7. Ngôn ngữ nghệ thuật

- Ngôn ngữ bình dân nhưng có sự chọn lọc
- Kết hợp với thơ ca dân gian

             8. Tư tưởng

- Niềm mơ ước, luật nhân quả và sự công bằng


III. Truyện cổ tích đã học 

1. Sọ Dừa
2. Thạch Sanh
3. Em bé thông minh
4. Tấm Cám